TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

Ekli gerekçede bahsetmiş olduğumuz nedenlerden dolayı, Zonguldak ilimizin sorunlarının araştırılarak, gerekli tedbirlerin alınması amacıyla Anayasa’nın 98. ve T.B.M.M. iç tüzüğünün 104 ve 105. Maddeleri gereğince meclis araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.

Saygılarımızla 29.07.2015

Zeki ÇAKAN

Eki: Gerekçe                                                                            Zonguldak Milletvekili

GEREKÇE

Zonguldak ilimiz, yıllar boyunca gelişmişlik sıralamasında ilk sıralarda yer alırken, son yıllarda meydana gelen olumsuz gelişmeler neticesinde büyük ölçüde göç veren, üreten değil tüketen, işsiz sayısı hızla artan, ekonomik yapısı itibariyle çöküntüye uğrayan, üretim ve sanayileşmeden uzaklaşan, bölge ekonomisinde süratle daralmaya giden, kara, deniz ve hava ulaşımları yönünden önemli bir ilerleme kaydetmeyen, emekli sayısının her geçen gün arttığı, her geçen gün daha da daralan ve küçülen bir şehre dönüşmüştür. Bu durum, geçmişte önemli bir sanayi kenti olan ilimizde üretimin azalmasına, istihdamın düşmesine, kalkınmanın durmasına ve adeta bölge ekonomisinin yok olmasına neden olmuştur.

Zonguldak arzu edilen teşvik uygulamalarından mahrum edilmiştir. Bu nedenle herhangi bir yatırım yapılmamış, istihdam oluşmamış dolayısıyla işsizliğe çare bulunamamıştır. Yapılan küçük ölçekli yatırımlar ise bölgede teşvik alan diğer illere kaydırılmıştır.

Türkiye Taş Kömürü Kurumunda çalışan eleman sayısı yıllar itibariyle devamlı azalmış, dolayısıyla üretim her geçen yıl düşmüştür. TTK ve rödevanslı saha sahiplerinin en büyük müşterisi olan Çates Elektrik Üretim A.Ş.  (ÇATES), bölgenin iş adamlarının ve sivil toplum kuruluşlarının tüm çağrılarına rağmen özelleştirilmiş ve bölge ekonomisine büyük bir darbe vurulmuştur.

1938 yılında Çatalağzı termik santralinin kurulmasına karar verilmesinin amacı, elektrik enerjisinin üretiminin yanı sıra Ereğli kömür işletmesinin piyasaya arz edilmeyen, ticari değeri düşük ve başka yerlerde kullanılmayan miks, şilam gibi yüksek küllü ara ürünlerin değerlendirilmesidir. Santralın inşaatına 10 Temmuz 1946 tarihinde başlanmış ve yapıldığı yıllarda Türkiye’nin 2. Büyük santrali olmuştur. Dolayısıyla bugünkü Türkiye Taş Kömürü Kurumunun adeta mütemmim cüzü yani ayrılmaz bir parçasıdır. Santralın özelleştirilmesi ile Türkiye Taş Kömürü Kurumunun ve rödevans işletmecilerinin ürettiği kömür ellerinde kalabilecektir. Zira özelleşen santral aynı zamanda ithal kömür de kullanacağından T.T.K. ve özel sektör ürettiği kömürünü satamayacaktır.

Çatalağzı beldemizde ise, ithal kömüre dayalı olarak enerji üreten, yeterli derecede önlem alınmadığı için halk sağlığını ve çevreyi büyük ölçüde olumsuz etkileyen santraller çalışmaya başlamıştır. Ayrıca yeni santral sahalarının açılması, mevcut santral güçlerinin arttırılarak havaya bırakılan kül ve toz bulutunun artacak olması, buna ek olarak çok dar bir alanda bu kadar fazla ithal kömüre dayalı termik santral yapılması, bölgenin yaşanamayacak bir hal almasına neden olmaktadır.

Filyos projesi ile ilgili çalışmalar yıllar boyu devam etmiş, maalesef arzu edilen seviyeye ve hıza ulaştırılamamıştır. Son olarak liman alt yapı ihalesi yapılmış ancak henüz temeli atılamamıştır.

Ereğli ilçemizdeki tersanelerde 10 yıl önce yurt içine ve yurt dışına büyük gemiler inşa edilmekte ve 9.000 kişi çalışmaktayken, bugün ise maalesef bu tersaneler kapatılmış ve çalışan işçi sayısı 150 kişiye kadar düşmüştür.

Ereğli Demir Çelik fabrikasının özelleşmesinden dolayı, Ereğli esnaf ve tüccarına saç tahsisi kaldırılmış, ticaret hacmi küçültülmüş ve taşımacılık büyük bir darbe almıştır.

Bülent Ecevit Üniversitesi ile ilgili yeni fakülteler ve yüksekokullar ilçelerde arzu edilen sayıda açılamamış, dolayısıyla öğrenci sayısı önemli ölçüde artırılamamıştır.

Zonguldak ilinin, 2013 TUİK verileri baz alındığında yıllık nüfus artış hızı (binde) %_o  - 8,21, net göç hızı ise (binde) %_o - 14,14’ tür.  2011 yılında 612.406 kişi olan nüfus, 2014 yılında 598.796 kişiye düşmüş ve gün geçtikçe de azalmaktadır. Zonguldak net göç hızı dikkate alındığında Türkiye de en fazla göç veren 11. Şehir olmasına rağmen halen 3. Bölge teşvik kapsamında yer almaktadır. Bu kapsam ise yatırımcının bölgemize yatırım yapması için yeterli değildir.  Zonguldak üretemeyince tüketir hale gelmiştir.

Zonguldak ili 2014 yılı itibari ile merkez ilçesinde 40.000’in üzerinde icralık dosya olmakla birlikte bu sayı en büyük ilçesi olan Ereğli’de 60.300’dür. Zonguldak’ta son 13 yılda kapanan iş yeri sayısı 30.000’in üzerindedir. 2006 yılına kadar Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı aktif üye sayısı 3.500’lerde iken bugün rakam 1.800’ler seviyesine düşmüştür. Bu da Zonguldak’ta tüccar ve sanayicinin %50’sinin yok olduğunu göstermektedir.

Ulaşım konusunu ele alacak olursak; karayolu itibariyle gerek şehirlerarası yolların gerekse ilçeler ve beldeler arasındaki yolların, yıllardan beri yapımı devam etmekte olup, yeterli ödenek tahsis edilemediği için bir türlü bitirilememiştir. Havaalanı yapılmış olup önemli revizelere ihtiyaç vardır ve halen yurt içi seferlere açılamamıştır. Türkiye’nin en eski demir yollarından biri olan Zonguldak Demiryolu, halen Demiryolu hizmetlerinde yeni vagon sistemine geçirilememiş, sefer sayısı ve durak itibari ile arzu edilen hizmeti verememiştir. Geçmişte ilimize yapılan şehirlerarası gemi seferleri ise tamamen kaldırılmıştır.

İşçinin, emeğin ve ekmeğin başkenti olan Zonguldak, doğru dürüst bir stadının dahi olmadığı, tribünlerinin çökme tehlikesi nedeniyle yıkılmaya başlandığı ve bu sezon ilimizin göz bebeği olan Zonguldak Kömürspor’un maçlarının nerede yapılacağının dahi belirlenemediği bir durumla karşı karşıya bırakılmıştır. 

Zonguldak’ta, işlenen tarım alanı geçmiş yıllara göre çok büyük oranda azalmış, 2013 yılında yapılan istatistiğe göre işlenen tarım alanı 26.807 hektara düşmüştür.

Devlet Malzeme Ofisi, Karaelmas Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürlüğü, PTT, Telekom, MİT Bölge Müdürlüğü ve Vakıflar Bölge Müdürlüğü Zonguldak’tan alınarak başka vilayetlere kaydırılmış ve bölge ekonomisine zarar vermiştir.

Bahsetmiş olduğumuz bu nedenlerle, Zonguldak ilimizin sorunlarının araştırılmasına ve gerekli tedbirlerin alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır.