TÜRKİYE
BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıda
belirtilen sorularımın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı tarafından yazılı
olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
Saygılarımla
18.08.2015
Zeki
ÇAKAN
Zonguldak Milletvekili
Eki:
·
Gerekçe
GEREKÇE
Bakanlığınıza bağlı, Zonguldak taş kömürü havzasında
Türkiye Taş Kömürü Kurumu tarafından üretime değer görülmeyen atıl sahalarda,
1989 yılından bu yana özel sektör tarafından rödevans usulü kömür üretimi
yapılmaktadır. Böylece ulusal ve yerel ekonomiye büyük katkı sağlanmaktadır.
2014 yılı itibari ile bu sahalarda bugüne kadar
4.500 kişi istihdam edilmiştir. Bunun yanı sıra, yan sanayiye ciddi kaynak
aktarılmış ve yerel piyasaların canlılığı sağlanmıştır.
Yine bilindiği gibi, rödevans sözleşmesinde ruhsat
sahibi olan TTK, işletme iznini devretmekte ve bunun karşılığında rödevans
bedeli denen payı almaktadır.
11.09.2014 tarihinde kabul edilen torba yasa ile
rödevanslı saha işletmecilerinin önü tıkanmış ve bu işletmeler yavaş yavaş
kapanmaya başlamıştır.
Torba yasa ile bu iş sahalarında çalışanlar için;
·
Asgari ücretin 2
katından az maaş ödenmemesine karar verilmiş,
·
Haftalık çalışma
saatleri 45 saatten 35 saate indirilmiş,
·
Yıllık izin
süreleri 4 gün uzatılmış,
·
SGK haricinde ek
olarak zorunlu ferdi sigorta yükümlülüğü getirilmiştir.
Yer altında çalışan maden işçileri için bu
iyileştirmeler tabi ki olumludur.
Ancak aynı ölçüde, rödevans işletmecilerin yapmış
oldukları sözleşmelerdeki rakamlar ve oranlar, mutlaka aynı şekilde göz önünde
bulundurulmalıdır.
Zonguldak’ta torba yasanın kabul edildiği 11.09.2014
tarihinden itibaren, 3.000’i aşkın kişi işten çıkartılmış ve çıkartılan bu
işçilerin tamamına yakını Zonguldak’tan göç etmiştir.
Bu yasa;
·
Yer altı maden
çalışanlarının işten çıkarılmalarına,
·
İstihdam kaynağı
olan yer altı maden sektörünün durma noktasına gelmesine,
·
Yer altı maden
şirketlerinin zarar etmesine ve kapanmasına,
·
İthal kömürün,
ülkemizde kömür piyasasında tekel haline gelmesine,
·
İşsizliğin ve
göçün had safhaya geldiği Zonguldak’ta ekonominin olumsuz yönde etkilenmesine,
sebep olmuştur.
Bu yasa ile rödevanslı saha işletmecilerine gelen
maddi yükün azaltılabilmesi için, Bakanlığınızca hukuki ve idari bazı
düzenlemeler yapılıp, bazı kararlar alınmış olmasına rağmen bu kanun ile
işletmeciye gelen ek maliyetlerin ancak yarısının karşılandığı görülmektedir.
Daha açık ifade etmek gerekirse, rödevans ile
çalışan işletmecilerin torba yasadan kaynaklanan problemleri, bir türlü çözüme
kavuşturulamamıştır.
Torba yasa ile gelen ton başına 57 TL’lik ek maliyetin
25 TL’si yeni düzenlemeyle karşılanmış olup geriye kalan bölümü ise
karşılanamamıştır.
Enerji Bakanı olarak zatıalinizin Haziran ayı
başında Zonguldak ziyaretinizde, rödevanslı saha işletmecileri ve TTK
yetkilileri ile yaptığınız toplantıda da bu konular bildiğiniz gibi açıkça dile
getirilmiştir. Ancak işletmecilerin mağduriyetleri, maalesef bugüne kadar
çözülememiştir.
Konunun bir kez daha Bakanlığınızca incelenmesini,
rödevans işletmecilerinin mağduriyetlerinin giderilmesini, gerek üretim gerekse
istihdam yönünden Zonguldak için hayati önem arz eden bu meselenin çözüme
kavuşturulması yönünde, Bakanlığınızca gereğinin yapılmasını, ihtiyaç
duyulduğunda Bakanlıklar arasında gerekli koordinasyonun sağlanması önem arz
etmektedir.
Buna göre;
1.
Torba yasa ile gelen 56,62 TL/ton başı ek
maliyetin 25 TL’si yeni düzenlemeyle karşılanmış olup geriye kalan 31,62 TL’nin
karşılanmasını düşünüyor musunuz,
2.
Bakanlığınızın
koordinasyonu ile çalışmakta olan yer altı kömür işletmelerinin işveren sigorta
payının alınmamasını düşünüyor musunuz,
3.
Türkiye Taş
Kömürü Kurumunca rödevanslı sahalardan alınan rödevans’ın kaldırılmasını
düşünüyor musunuz,
4.
İş güvenliği yatırımları ve işçi sağlığı için
ek bir teşvik mekanizmasının oluşturulmasını düşünüyor musunuz